wielki Boże
  • Nazwy bohaterów literackich

    7.05.2022
    7.05.2022

    Szanowni Państwo!

    Od lat sprawia mi kłopot zapis nazw bohaterów "Opowieści wigilijnej" Charlesa Dickensa. Chodzi o duchy. Czy powinno się zapisywać ich nazwy wielkimi literami, gdyż są to nazwy własne? Np. Duch Przeszłych Wigilii. A może małymi literami, czyli duch teraźniejszych świąt Bożego Narodzenia? W różnych wydaniach książki pojawiają się różne zapisy ortograficzne. Rozumiem różnice w tłumaczeniach nazw, ale ortograficzny zapis nie jest jednolity.

    Z góry dziękuję za odpowiedź.

    M.Z.

  • nazwy świąt
    5.10.2006
    5.10.2006
    Szanowni Państwo,
    wiadomo, że piszemy Konstytucja 3 maja i święto Konstytucji 3 maja, Święty Stefan (wg RJP) i święto Świętego Stefana. A czy poprawne są takie zapisy: święto świętych archaniołów (bo święci archaniołowie), święto aniołów stróżów (bo aniołowie stróże; zapis Anioł Stróż odnosi się do konkretnego anioła), Tydzień Miłosierdzia Bożego (por. Wielki Tydzień)?
    Dziękuję – M.M.
  • Wesołych Świąt!
    24.12.2006
    24.12.2006
    Chciałabym dowiedzieć się, jaka jest poprawna pisownia wyrażenia Wesołych Świąt. Wiele osób pisze oba człony dużymi literami. Czy jest to poprawne?
  • ciebie czy Ciebie?
    28.08.2002
    28.08.2002
    Z powodów grzecznościowych piszemy Pan, Pani, Ty, Ciebie dużą literą, kiedy zwracamy się do kogoś w liście czy formularzu ankiety. Czy taka duża litera obowiązuje również np. w opowiadaniu, gdzie słowa są cytowane – jeden bohater kieruje je w dialogu do innego?
    I druga sytuacja: czasem używa się drugiej osoby, nie mając na myśli bezpośrednio tego, do kogo się zwracamy, lecz „kogoś, kogokolwiek”. Na przykład o atmosferze panującej w jakiejś restauracji możemy pisać tak: „Wchodzisz, a tam nikt się do Ciebie nie odezwie, nikt na Ciebie nie zwróci uwagi, nawet menu Ci nie podadzą”. Mimo użycia drugiej osoby piszę w takim wypadku bardziej o sobie samym niż o adresacie słów (bo to ja tego doświadczyłem i o swoich, a nie jego doświadczeniach piszę). Jeśli więc zdecyduję się (w liście) na taki styl, to czy stosować wielką literę do każdego wystąpienia słowa ty niezależnie od tego, czy w danym wypadku oznacza ono adresata słów czy „mnie, kogoś, kogokolwiek”?
  • gwiazda betlejemska i Gwiazda Betlejemska
    15.06.2004
    15.06.2004
    Jak pisze się gwiazda betlejemska (wielkie czy małe litery)? Czy pisownia uzależniona jest od tego, czy jest to nazwa kwiatu (kupowanego przed świętami Bożego Narodzenia), czy gwiazdy (obiektu astronomicznego), która wskazywała drogę do Betlejem? Dziękuję za odpowiedź, pozdrawiam.
  • Gwiazdka i Sylwester
    3.10.2006
    3.10.2006
    Jaka jest poprawna pisownia słów: sylwester (jako zabawa sylwestrowa, ostatni wieczór w roku) i gwiazdka (w znaczeniu: dostać coś na gwiazdkę)? Słownik ortograficzny nakazuje pisownię małą literą, natomiast uzus moim zdaniem jest inny.
    Z góry dziękuję za odpowiedź.
  • Janko muzykant czy Janko Muzykant?
    24.04.2019
    24.04.2019
    Dlaczego słownik nakazuje pisać Janko Muzykant wielkimi literami? (zob. https://sjp.pwn.pl/szukaj/janko%20muzykant.html).
    W wydaniu Gebethnera i Wolffa z 1884 r. jest Janko muzykant (zob. https://books.google.pl/books?id=wico_XJ2ryYC&pg=PA287&dq=janko+muzykant; tamże również w spisie treści na ostatniej stronie).
  • Jazyd czy jazyda?

    24.04.2017
    24.04.2017

    Jazydzi to przedstawiciele wyznawanej głównie przez irackich Kurdów religii łączącej elementy islamu, chrześcijaństwa i innych wierzeń. Jak w liczbie pojedynczej powinna brzmieć nazwa wyznawcy tego kultu: jazyd czy jazyda?

  • Jednak Pytia (‘kapłanka Apollina’)
    4.04.2018
    4.04.2018
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać, dlaczego Wielki słownik ortograficzny PWN zaleca pisownię wyrazu pytia (w znaczeniu: ‘wieszczka Apollina’) dużą literą, tak jakby była to nazwa własna. Mała encyklopedia kultury antycznej daje na początku małą literę, według mnie słusznie (w przeciwnym razie sugeruje to imię jakiejś konkretnej wieszczki).
    Z wyrazami szacunku
    Tomasz Majtczak
  • Jeszcze o świętym mikołaju / Świętym Mikołaju
    21.11.2017
    21.11.2017
    Szanowni Państwo,
    zadałem kiedyś takie pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Swiety-Mikolaj-i-swiety-mikolaj;17606.html. Zajrzałem ostatnio do odpowiedzi i stwierdziłem, że nadal nie jestem pewien, jak pisać o Świętym Mikołaju w znaczeniu fikcyjnej, czy też symbolicznej, postaci obdarowującej prezentami. Np. Piszę list do Świętego Mikołaja, Dostałem to od Świętego Mikołaja itp. Przykłady cytowane w poradzie dotyczą innych znaczeń.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego